این روزها حال دریاچه ارومیه چندان مساعد نیست. خشکسالی‌ها، هجوم ریزگردها و بروز دیگر چالش‌ها از عواقب خشکی این دریاچه محسوب می‌شود. بر اساس تاکیدات کارشناسان امر اگر دریاچه ارومیه خشک شود، ریزگردهای آن کشور را با چالش روبه‌رو می‌کند. ...
آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات محمد درویش، کارشناس محیط‌زیست در گفت‌و‌گو با «آرمان» درباره ماحصل پروژه‌های انتقال آب در کشور است.
برخی از کارشناسان حوزه محیط‌زیست پروژه‌ انتقال آب از دریاچه وان را یکی از راهکارها برای مقابله با خشکی دریاچه ارومیه می‌دانند. این در حالی است که با بررسی نتایج پروژه‌های انتقال آب در کشور این اقدام با تبعات محیط‌زیستی متعدد همراه بوده است. پروژه‌های انتقال آب باعث شده تا سیستم هیدرولیکی در طبیعت از بین برود. در این شرایط می‌توان به‌جای جنگ با قوانین طبیعت از طریق شناخت قوانین حاکم بر آن چیدمانی را انتخاب کرد تا اقدامات انجام شده پایدار و همخوان با واقعیت‌های اکولوژیکی، اقلیمی و هیدرولوژیکی باشد.
در مدیریت آب، رفتن به سمت غلبه بر تفکرات سازه‌ای یک خطای راهبردی است که در بسیاری از کشورها مسئولان محیط‌زیست متوجه این خطا شده و در تلاش برای رفع آن هستند. مسئولان امر باید بدانند که لازم نیست، وسیله‌ای را از ابتدا اختراع و سپس استفاده کرد، بلکه با استفاده از تجربیات گذشته می‌توان تمامی مشکلات را برطرف کرد. در این شرایط نیاز به تکرار تجربیات ناخوشایند در این‌باره نیست. 
هم‌اکنون بودجه مناسب برای جبران این خسارت‌ها وجود ندارد... برای مثال در حال حاضر به 9‌هزار‌میلیارد برای خلاصی از سد گوند نیاز است، اما به‌دلیل نبود چنین هزینه‌هایی باید خطر شور شدن کارون را به جان خرید. پس در این شرایط باید اقدامی کرد تا حتی الامکان پروژه‌های انتقال آب در کشور اجرا نشود.
در وضعیت کنونی کشور باید از هر گونه طرح انتقال آب جلوگیری کرد. باید دانست که طرح‌های انتقال آب همچون مرفین عمل کرده و سبب می‌شود تا اهالی آن منطقه به‌جای استفاده خردمندانه از آب همچنان بی‌مبالات به هدر رفت آب ادامه دهند. باید تلاش شود تا مصرف را بهینه کرده و در حوزه آبخیز معیشت‌هایی را متناسب با توان اکولوژیکی پروژه آبخیز طراحی کرد. در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه نیز نیازی به طرح انتقال آب از دریاچه‌های وان، ارس، زاب و خرز نیست، بلکه دریاچه ارومیه بیش از دو برابر متوسطه کشور ریزش‌های آسمانی دارد.
...
**در کشور ما شهرهای متعدد با چالش کم آبی و بی‌‌‌آبی مواجه هستند. آیا در مناطق متضرر از خشکسالی می‌توان اقدامات دیگر برای حل این معضل انجام داد؟ 
بله. باید دانست هم‌اکنون بحران آب در استان‌های اصفهان، یزد و کرمان بروز کرده است. تمامی آنها ناشی از طرح‌های انتقال آب است. در این میان به ازای هر لیتر آبی که وارد این خاک به‌دلیل طرح‌های انتقال آب‌ شده، چندین برابر بارگذاری می‌شود. اگر طرح‌های انتقال آب در اصفهان اجرا نمی‌شد، طبیعتا هرگز کارخانه فولاد در این استان تاسیس نمی‌شد و وسعت اراضی کشاورزی به پنج برابر افزایش نمی‌یافت. درضمن هرگز صنایع پتروشیمی در استان اصفهان مستقر نمی‌شد. همچنین در صورت عدم اجرای طرح‌های انتقال آب هرگز در یزد شاهد احداث 15 کارخانه نبودیم.
در این میان استان یزد می‌توانست از محل تقویت زیرساخت‌های بومی مسئولانه در حوزه مسائل تاریخی، فرهنگی و ... بودجه تولید کند و نیازی به ایجاد صنایع و کشاورزی پرمصرف نبود. امید است به‌جایی برسیم تا تمامی افراد بدانند که صرف هزینه برای طرح‌های انتقال آب و سدسازی‌های بی‌رویه همچون تزریق مرفین به یک بیمار برای کاهش میزان درد است. این در حالی است که در روند درمان باید منشأ بیماری مشخص و نسبت به رفع عارضه اقدامات درمانی انجام داد و فقط به صرف تزریق مرفین اقدام مناسبی برای درمان بیمار انجام نمی‌شود.
**هم‌اکنون اصفهان، یزد، کرمان و ... با مشکلات بی‌آبی و کم‌آبی مواجه هستند. این مساله هجوم ریزگردها، خشکسالی، از بین رفتن رونق کشاورزی و صنعت در آن مناطق را به‌دنبال دارد. برای کاهش این مقوله چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
هم‌اکنون در استان اصفهان طرح‌های مناسبی در این‌باره در حال اجرا است. در این استان شاهد تقویت بوم‌گردی‌ها، اکوکمپ‌ها و تقویت زیرساخت‌های لازم برای رونق گردشگری طبیعی و بیابانی هستیم. این مقوله باعث بروز مهاجرت معکوس شده است. این اقدامات باعث شده تا بر تعداد ساکنان در شهرهای بیابانک، انارک،‌ نرمه، جندق و ... افزوده شود. این اقدامات نو باعث شده تا بدون کاهش آب زیر زمینی و بروز آلودگی اقدامات مناسب انجام شود. این الگو را می‌توان در دیگر مناطق استان اصفهان و یزد به‌دلیل بروز بحران‌های فراوان امتداد داد. برای مثال هم‌اکنون در استان اصفهان شاهد احداث شهرک سلامت، ایجاد مجتمع‌های گردشگری جذاب همچون سی تی سنترها هستیم. این اقدامات می‌تواند تمامی روستاهای استان اصفهان را به یک مرکز مناسب برای جذب گردشگری تبدیل کند.
...
شهر یزد در این بستر باید تلاش کند تا با احیای تاریخ از جذابیت‌های خود استفاده کند. برای مثال در این شهر می‌توان گردشگران را به‌جای اجرای پروژه‌های متعدد به تماشای یخدان‌ها، بادگیرها و قنات‌های ترغیب کرد. در این وضعیت نیازی به اخذ مجوز و ایجاد کارخانه‌های آن‌چنانی در این شهر نیست، بلکه استان‌های یزد و اصفهان باید اتصال بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی و بادی را طراحی کرده و به این شکل بتوانند با بحران خشکسالی مقابله کنند.
(کد خبر: 82923478 (6514131)  تاریخ خبر: 1397/03/02 ساعت: 8:55)

مسئول توسعه اقامتگاه های بوم گردی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان گفت: تفاهم نامه ای را با دانشگاه های استان امضا کردیم که بحث امکان سنجی در بحث گردشگری شهری و روستایی انجام شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، اقامتگاه بوم گردی یا همان گردشگری روستایی جای است که انتقال حس ایرانی زیستن و تجربه زندگی ایرانی با اقلیم‌های مختلف با تکیه بر مهمان نوازی و مهرورزی ایرانی "گردشگر" را به سمت خود می‌کشاند.
در حالی که می‌توان از مهمان‌نوازی به عنوان برندی در گردشگری ایران نام برد که همواره تغییر دهنده تصویر ذهنی گردشگران خارجی است اما باید توجه داشت که اگر فرهنگ‌سازی‌های لازم در این باره انجام نشود این برند می‌تواند تبدیل به ضدتبلیغ برای ایران شود.
مهمان‌نوازی ایرانی که در خون هر ایرانی جریان دارد و با تغییر جغرافیای اقلیمی و قومی رنگ و بوی دیگری به خود می‌گیرد از جمله جذابیت‌هایی است که گردشگران خارجی را مجذوب ایران می‌کند.
یکی از مصداق‌های مهمان‌نوازی ایرانی را می‌توان در اقامتگاه‌های بوم گردی جست وجو کرد که نزدیک به دو دهه از تاسیس این اقامتگاه‌ها در ایران می‌گذرد و با رشد صنعت گردشگری و استقبال گردشگران داخلی و خارجی از گردشگری بومی، تبدیل به یکی از ظرفیت‌های اقتصادی و سیاست‌های کلان کشور شده‌ است.
اما اصفهان به عنوان استان مقصد گردشگری بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی از ظرفیت قابل توجهی در زمینه اقامت گاه های بوم گردی برخوردار است که می توان با بهره گیری از این صنعت سبز و پایدار از بسیاری مشکلات اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی پیشگیری کرد.
در همین راستا با حضور کامران هارونی مسئول توسعه اقامتگاه های بوم گردی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و کارشناس مسئول واحدهای اقامتی و پذیرایی استان اصفهان میزگردی با موضوع بررسی چالش‌های بیش‌روی اقامتگاه‌های بوم‌گردی و راه‌های توسعه زیرساخت‌های این ظرفیت مهم گردشگری برگزار شد. در ادامه بخش نخست مصاحبه خبرگزاری تسنیم با کامران هارونی را می خوانید:
تسنیم: هم اکنون وضعیت کلی بوم گردی در استان اصفهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هارونی:استان اصفهان مبدا و آغاز کننده بحث بوم گردی در کشور بوده که برای نخستین بار در شهرستان خور و بیابانک توسط مازیار آل داوود سبک و سیاق بوم گردی در روستای گرمه آغاز شد و با توجه به استقبالی که از این طرح صورت گرفت به طور خودجوش در سراسر استان و کشور این طرح گسترش یافت.
یکی از اولویت های مهم سازمان میراث فرهنگی بحث توسعه گردشگری روستایی و ایجاد و تبدیل خانه های قدیمی و سنتی در روستا ها و شهرهای تاریخی به اقامت گاه های بومگردی بوده که در این زمینه تهسیلات خوبی را در حوزه تاسیس اقامت گاه های بوم گردی ارائه کرد که استان اصفهان تاکنون موفق به راه اندازی 300 اقامتگاه  بوم گردی و بالاترین تعداد اقامتگاه در کل کشور شده است.
... تسنیم:  پراکندگی این اقامتگاه های بوم‌گردی در سطح استان به چه صورت است؟
هارونی: تا سال گذشته اکثر اقامت گاه های بوم گردی به دلیل ظرفیت کویر که در شرق اصفهان وجود داشت، بیشتر در منطقه ورزنه، تودشک، نایین، انارک و خور و بیابانک بود اما از سال 96 جلساتی را در فرمانداری های شهرستان‌های استان و بخشداری ها و دهیاری ها تشکیل دادیم و همایشی در حوزه اقامتگاه های بوم گردی برای 23 شهرستان استان برگزار کردیم و این عامل سبب شد که پراکندگی که مدنظر سازمان بود در استان رخ دهد.
بعد از شرق استان، شمال استان شامل شهرستان های کاشان و آران و بیدگل رتبه دوم اقامت گاه های گردشگری در استان را دارند و بعد از آن در جنوب و غرب استان اقامتگاه تاسیس شده است و می توان گفت که در 23 شهرستان استان اقامتگاه های بوم گردی به بهره‌برداری یا در حال بهره برداری هستند.
... تسنیم: بخش خصوصی در ابتدا به صورت خودجوش در این زمینه فعالیت را آغار کرد، در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی چه تسهیلاتی را برای حمایت از این حرکت در نظر گرفته است؟
هارونی: در ضوابط آیین نامه ایجاد، اصلاح، درجه بندی ونظارت بر تاسیسات گردشگری 16 عنوان و مصادیق گردشگری تعریف شده است، برخی از این اقامتگاه های سنتی هستند نه اقامتگاه بوم گردی، به این معنی که مکان هایی که در سطح شهرها وجود دارند، اقامتگاه سنتی هستند که به ثبت میراث فرهنگی رسیدند و از نظر مساحت بزرگ هستند و تجهیز هستند اما در اقامت گاه های بومگردی همان خانه های تاریخی با همان امکانات است که مقداری تغییرات به اقامتگاه تبدیل می شوند.
مهمان های مخاطب اقامتگاه بوم گردی و سنتی با یکدیگر فرق می کنند، خوشبختانه در حوزه اقامتگاه سنتی در شهر اصفهان و کاشان به خوبی عمل می کنند و سعی ما در این است که در بحث اقامتگاه های بومگردی در سطح روستا ها و شهرهای تاریخی تسهیلاتی را ارائه دهیم.
این تسهیلات به مبلغ 100 میلیون تومان با سود 4 درصد است که در بخش اقامتگاه های بومگردی در روستاها به صورت مرحله ای پرداخت می شود. اقامتگاه های بومگردی حداکثر اتاق هایی که دارند، 4 یا 5 اتاق است و عمدتا در روستا ها خدمات رسانی می کنند و انتظارات از این اقامتگاه ها در حد خانه های روستایی است و همین امر جذابیت را برای گردشگران داخلی و خارجی ایجاد کرده است.
تسنیم:  آیا در این زمینه بانکی مانند بانک گردشگری در این زمینه فعالیتی داشته و تسهیلات مازادی را به فعالان این حوزه پرداخت کرده است؟
هارونی: در این زمینه صندوق توسعه کارآفرینی مهر امید برای طرح های اولویت دار وام هایی را با بهره های کم درصد پرداخت می کند که گردشگری روستایی در این صندوق در اولویت است و سازمان میراث  فرهنگی با هیچ بانک خصوصی تفاهم نامه ای ندارد.
تسنیم: اشاره ای به توسعه اقامتگاه های بوم گردی در روستاها داشتین، آیا بحث هدف گردشگری در این مناطق برنامه ریزی شده است؟
هارونی: تفاهم نامه ای را با دانشگاه های استان امضا کردیم که بحث امکان سنجی در بحث گردشگری شهری و روستایی انجام شود و ظرفیت سنجی در این زمینه صورت بگیرد.
یکسری از روستاهای استان، روستاهای هدف گردشگری و هدف صنایع دستی هستند که در این زمینه های حتما اقامتگاه های بومگردی توسعه پیدا می کند و با توجه به اینکه  مخاطب اصلی این اقامتگاه ها گردشگران خارجی هستند، بحث توجیه اقتصادی آن در نظر گرفته شده است. و از نظر اقتصادی برای مالکان و بهره برداران اقامتگاه های بوم‌گردی رونق خوبی را ایجاد کرده است و این موضوع را بیشتر در شرق استان شاهد هستیم زیرا مخاطبان این مناطق مقصد خود را از سایت های بین المللی از قبل انتخاب کرده اند و گردشگر خارجی از قبل این اقامتگاه ها را رزرو می کنند اما در مناطق غرب و جنوب استان در حال رایزنی با دهیارها و بخشداران هستیم که کار تبلیغاتی در این زمینه انجام شود.
(۰۱خرداد ۱۳۹۷ - ۰۷:۰۹)