09
دوشنبه, دسامبر
دوشنبه, ۱۹ آذر ۱۴۰۳

آیین نوروز، سیزده‌ بدر

انارک نیوز - سیزده‌بدر سیزدهمین روز فروردین ماه و از جشن های نوروزی است. در تقویم‌های رسمی ایران این روز روز طبیعت نامگذاری شده‌است و از تعطیلات رسمی است. برخی بر این باورند در این روز باید برای راندن نحسی از خانه بیرون روند و نحسی را در طبیعت به در کنند. امروزه بیشتر مردم، با رفتن به دامان طبیعت در جشن سیزده بدر، جشن‌های نوروزی را به طور رسمی پایان می‌دهند.

در گاه شماری ایرانی، هر روز ماه، نام ویژه ای داشت. روز سیزدهم هر ماه تیر روز نامیده می شد و متعلق به ایزد تیر بود. تیر هم نام تیشتر، ایزد باران می باشد. با توجه به اطلاق گرفتن نام ایزد باران، می توان گفت که تیر در نزد ایرانیان باستان نمادی از رحمت الهی بوده است.
تیر در کیش مزدیسنی مقام بلند و داستان شیرین و دلکشی دارد و جشن بزرگ تیر روز از تیر ماه نیز که جشن تیرگان است به نام او می باشد.
در آثار الباقیه ابوریحان بیرونی، جدولی برای سعد و نحس بودن روز ها قرار دارد که در آن برای سیزدهم نوروز که تیر روز نام دارد، کلمهٔ سعد به معنی نیک و فرخنده آمده‌است.
برخی از محققان عقیده دارند که عقیده به نحوست عدد سیزده اثری است که از ارتباط و مجاورت با عالم مسیحیت انتقال یافته‌است.

مشهور است که واژه ی «سیزده به در» به معنای «در کردن نحسی سیزده» است. اما وقتی به معانی واژه ها نگاه کنیم برداشت دیگری از این واژه می توان داشت. «در» به جای «دره و دشت» می تواند جایگزین شود. پس با نگاهی کلی می توان گفت واژه «سیزده به در» به معنای « سیزدهم به سوی در و دشت شدن» می باشد که همان معنی بیرون رفتن و در دامان طبیعت سر کردن را می دهد.
آیین‌ سیزده‌بدر:
- گره زدن سبزه (یکی از آیین های این روز سبزه گره زدن است که معمولاً جوانان در این روز این کار را انجام می دهند. گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است که هیمشه سبز و شاداب باقی بمانیم.
فلسفه سبزه گره زدن: افسانه ی آفرینش در ایران و مسأله ی نخستین بشر و نخستین شاه و دانستن روایاتی درباره ی کیومرث حائز اهمیت زیادی است. در اوستا چندین بار از کیومرث سخن به میان آمده و او را اولین پادشاه و نیز نخستین بشر نامیده است. مشیه و مشیانه که دختر و پسر دوقلوی کیومرث بودند، روز سیزدهم فروردین برای اولین بار در جهان با هم ازدواج نمودند. در آن زمان چون عقد و ازدواجی شناخته شده نبود آن دو به وسیله ی گره زدن دو شاخه ی مورد، پایه ی ازدواج خود را بنا نهادند و چون ایرانیان باستان از این راز به خوبی آگاهی داشتند، آن مراسم را -به ویژه دختران و پسران دم بخت- انجام می دادند و امروز هم دختران و پسران برای بستن پیمان زناشویی نیت می کنند و علف گره می زنند.)
- سبزه به رود سپردن
- خوردن کاهو و سکنجبین
- پختن غذاهای متنوع به ویژه آش رشته

شعر "سیزده بدر" انارکی:
سيزده به در چهارده به تو   /   درد بلام تو اون كتو
سيزده به در چهارده به تو   /   نا صافيام زير اتو
سيزده به در چهارده به تو   /   كيف پولم شد پت پتو
سيزده به در چهارده به تو   /   ديگر نخور تو قوتو
سيزده به در چهارده به تو   /   ديگر نرين زير پتو
سيزده به در چهارده به تو   /   ديگر نكن تو چت چتو
سيزده به در چهارده به تو   /   شروع شده باز نق نقو
سيزده به در چهارده به تو   /   لعنت بر آدماي قت قتو