کویر ریگ جن

منبع عکس: namnak.com
کویر ریگ جن در سمنان به یکی از صعب العبورترین نقاط دنیا مشهور است. هیچ ردی از حیات موجودات زنده در این کویر دیده نمی‌شود. کویر ریگ جن بخشی از کویر مرکزی ایران در دشت کویر و سومین ریگزار بزرگ ایران است. کویر ریگ جن از شرق و شمال شرق به دشت کویر، از شمال به شهر سمنان، از غرب و شمال غرب به گرمسار و منطقه حفاظت شده کویر و از جنوب به انارک می‌رسد.

کویر ریگ جن وسعتی نزدیک به ۳,۸۰۰ کیلومتر مربع دارد و باتلاق‌های آن بسیار خطرناک هستند. کویر ریگ جن در میان محلیان و گردشگران به وهم انگیز، ترسناک و اسرار آمیز بودن شهرت دارد. دلیل این مسئله گم شدن افرادی در این کویر و غیر قابل عبور بودن بخش‌هایی از آن در گذشته بوده است.

به‌دلیل عدم وجود پوشش گیاهی در منطقه و وزش شدید باد، شکل ظاهری ریگزارها دائم تغییر می‌کند. دشت فرسایش یافته کویر ریگ جن از تپه‌های ماسه‌ای مملو است و رسوبات نمکی در سراسر آن دسترسی به بخش‌های مختلف در کویر را در بعضی نقاط آن، بدون تجهیزات غیرممکن می‌کنند.

سال‌های خیلی زیاد به‌دلیل ناشناس بودن این منطقه و خطرات آن، هیچ کس برای بازدید از این کویر اقدام نمی‌کرد. برای مسافرانی که به این منطقه سفر می‌کردند نیز خطر گیر کردن در گل و لجن بسیار نگران کننده بود. عدم دسترسی به این کویر و ترس از ورود به آن عامل پیدایش شایعه‌های زیادی در مورد این کویر می‌شد.

تا سال ۱۹۹۷ میلادی یعنی نزدیک به ۲۴ سال پیش که علی پارسا، کویر شناس ایرانی مقیم کشور آمریکا به‌همراه رئیس وقت پارک ملی کویر با هواپیما از فراز کویر ریگ جن گذشتند و یک سال بعد نیز علی پارسا با تجهیزات و وسایل کامل و با ماشین از این کویر عبور کردند و به شایعات بی اساس در مورد این منطقه پایان دادند.

در طول سالیان دراز به‌دلیل عدم دسترسی به بخش‌هایی از کویر ریگ جن، بومیان منطقه افسانه‌های ترسناک درباره کویر ریگ جن ساخته بودند. محلیان کنترل این کویر را در دست جن‌ها و نیروهای ماورایی می‌دانستند

پس از آن کویر نوردان دیگری نیز از این کویر عبور کردند. عدم دسترسی به بخش‌هایی از کویر ریگ جن تا آن زمان به‌دلیل نبود منابع آب و باتلاق‌های نمک و تپه‌های شنی بلند و صعب العبور باعث شده بود که مردم محلی کنترل این منطقه را در دست نیروهای فرازمینی و جن‌ها بدانند.

از دیگر دلایل ایجاد این شایعات، گرمای بیش از حد کویر ریگ جن و پیچیدن صدای بلند باد در آن بود. اختلاف بالای دمای هوا در روز و شب، سبب خرد شدن سنگ‌ها می‌شود که صدای مهیبی در کویر ایجاد می‌کند. از این پدیده با نام  «گریه سنگ» یاد می‌شود. پس از عبور کویرنوردان از کویر ریگ جن، نگرش مردم نیز تغییر کرد.

اطراف کویر ریگ جن را ارتفاعات و کوه‌های مختلفی فرا گرفته‌اند. مرز مشخصی برای کویر ریگ جن وجود ندارد. کوه‌های گوگرد، ارتفاعات نخجیر، کوه طلحه، شیطان کوه، کوه دم و تنگ ظلمات و کوه ملاهادی از کوهستان‌های مهم اطراف کویر ریگ جن هستند.

اگر تجربه کویر نوردی را ندارید، کویر ریگ جن را برای سفر نخست کویری خود انتخاب نکنید. حتی اگر با تجربه هستید و از کویرهای مختلف بازدید کردید، بهتر است به‌صورت گروهی به کویر ریگ جن سفر کنید. بازدید از کویر ریگ جن نیازمند تجهیزات کامل و ماشین مجهز و سبک است.

برای سفر به کویر ریگ جن حتما مکان‌یاب فعال با راهنمای کار کشته نیاز خواهید داشت. نقشه کاملی از کویر ریگ جن تاکنون ثبت نکرده‌اند و به همین دلیل بهترین وسیله برای همراه داشتن، راهنمای الکترونیک ماهواره‌ای برای ثبت و ردیابی نقاط جغرافیایی است.

منبع عکس: iranhotelonline.com

از مسیرهای مختلفی می‌توانید به کویر ریگ جن وارد شوید. اگر از مسیر جندق به کویر ریگ جن می‌روید، پس از طی مسافت پرپیچ‌وخم، به رودخانه‌ای خشک و عریض خواهید رسید.

پس از این رودخانه تا چشم کار می‌کند کوه‌ها و تپه های ماسه‌ای می‌بینید، البته بخشی از این مسیر نیز مسطح است و تپه‌های کوچک‌تری دارد. شاید به نظر برسد که این منطقه برای پیشروی مناسب باشد؛ اما در فاصله کوتاهی از این منطقه به باتلاق‌ها خواهید رسید. این قسمت بخش جنوبی کویر ریگ جن را تشکیل می‌دهد.

بخش باتلاقی جنوب کویر ریگ جن اصلا مناسب برای تردد نیست، پس این مسیر را انتخاب نکنید. بهترین مسیر ادامه در جهت شمال غربی کویر ریگ جن است. شمال ریگ جن به کوه‌های مرتفع می‌رسد و از این منطقه قله دماوند نیز دیده می‌شود. این مسیر در نهایت به پارک ملی کویر می‌رسد. البته رسیدن به پایان این راه، با پیمودن مسافتی در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر میسر می‌شود.

برای سفر به کویر ریگ جن بیش از سایر کویرها ذخیره آب و غذا همراه ببرید. تجهیزات مکانیکی و فنی کامل برای وسیله نقلیه‌تان نیز همراه داشته باشید. برای تردد در مسیرهای دیگر می‌توانید از راهنماهای کار کشته محلی کمک بگیرید؛ اما با این وجود پیشنهاد ما به شما این است که در صورت بی تجربگی در زمینه بیابان گردی و کویر نوردی، برای اولین بار به کویر ریگ جن نروید.

بازدید از کویر ریگ جن بیشتر از یک روز زمان می‌برد و برای اقامت در اطراف این منطقه می‌توانید از اقامتگاه‌های موجود در شهرهای سمنان یا گرمسار استفاده کنید. اگر به محیط‌های سنتی‌تر علاقه دارید، در خانه‌های روستایی واقع در روستاهای نزدیک به کویر ریگ جن مانند انارک و جندق اقامت کنید.

منبع عکس: iranhotelonline.com

برای کمپ کردن در کویر ریگ جن حتما به‌صورت گروهی اتراق کنید و از کمپ کردن در این منطقه به‌صورت فردی و بدون راهنما خودداری کنید.

فاصله تهران تا کویر ریگ جن در حدود ۴۵۰ کیلومتر است. کویر ریگ جن در نزدیکی کویر مصر یا خور در مرز با استان اصفهان قرار دارد. برای رفتن به‌سمت کویر ریگ جن باید به استان سمنان بروید. کوتاه‌ترین مسیر از تهران به‌سمت کویر ریگ جن از شهرهای گرمسار و سمنان می‌گذرد.

پس از سمنان با ادامه مسیر در جهت شرق به روستای حسینیان خواهید رسید. از روستای حسینیان در جهت جنوب به جاده جندق وارد شوید. کویر ریگ جن در میانه این جاده قرار دارد و تابلوهای راهنما در پیدا کردن ورودی کویر به شما کمک می‌کنند.

 نقطه مشخصی با نام کویر ریگ جن را روی نقشه‌های رسمی ثبت نکرده‌اند. به همین دلیل، همراه داشتن راهنمای الکترونیکی در این سفر لازم است تا اگر در کویر راه را گم کردید بتوانند شما را ردیابی کنند.

• آدرس کویر ریگ جن: استان سمنان، روستای حسینیان، جاده جندق، کویر ریگ جن
• (تین نیوز۱۴۰۰/۰۲/۰۴ - ۲۲:۰۰)