اصفهان؛ هدیه زایندهرودایسنا/اصفهان همانطور که مصر را هدیه نیل دانستهاند، اصفهان نیز هدیه زایندهرود است.
شهر اصفهان در حاشیۀ کویرهای حوزه داخلی ایران، بخش مهمی از اعتبار و عظمت تاریخی، علمی، اقتصادی، هنری و سیاسی خود را مدیون زایندهرود و تداوم جریان و توزیع متناسب آن در سطح شهر است؛ چه اصفهان، بدون زایندهرود هرگز قادر نبوده به چنین ویژگیهایی که در مجموع آن را به نصف جهان موصوف نموده، نائل شود.اصفهان بهطور طبیعی از نظر عرض جغرافیایی تقریباً با شهرهای اردکان، میبد، یزد و ... همعرض است، حتی شهرهای یزد و اردکان و میبد به واسطۀ قرار گرفتن در پای ارتفاعات بلند شیرکوه و بارندگی متوسط سالانه ۱۸۰ میلیمتر از اصفهان با متوسط طولانی مدت حدود ۱۱۰ میلیمتر به مراتب دارای منابع آب زیرزمینی بیشتر و عملاً مرطوبتر هستند، اما آنچه اصفهان را به این آوازه در جهان رسانده تنها رودخانۀ زایندهرود است و بدون زایندهرود بهتر است گفته شود از نظر امکان زیست طبیعی چیزی در حدود شهرهای نائین، انارک و خور است.