برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ و فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

‌به گزارش ایمنا، امروز _یکشنبه سیزدهم شهریورماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان فرهنگ و ایران است.

 

زادروز محمود جوادی‌پور

جوادی‌پور (زاده سیزدهم شهریورماه ۱۲۹۹ تهران – درگذشته پنجم آذرماه ۱۳۹۱ تهران) نقاش، گرافیست و از پیشگامان هنر نوگرا است.

پدرش در ۱۵ سالگی از کرمان به تهران مهاجرت کرد و در اوقات فراغت به طراحی نقش قالی می‌پرداخت. حدود سال ۱۳۱۷ که به‌عنوان ناظر هزینه معادن انارک در نائین انجام وظیفه می‌کرد، ساعات بیکاری‌اش را با استفاده از سنگ‌های معدنی، خاک‌ها، رسوبات معدن و انواع مواد طبیعی دیگر به‌نوعی نقاشی می‌پرداخت که از نظر هنری بسیار باارزش و زیبا بود.

محمود جوادی‌پور در سال ۱۳۱۲ گواهینامه ششم هنرستان صنعتی ایران و آلمان در تهران در رشته آهنگری و ماشین‌سازی دریافت کرد. در سال ۱۳۲۲ جوادی‌پور به‌عنوان نقاش چاپخانه در بانک ملی ایران به‌صورت نیمه‌وقت استخدام شد و بامطالعه و تلاش، شیوه چاپ رنگی عکاسی را آزمود و موفق شد اولین کار چاپ رنگی را در همان سال انجام دهد.

وی در رشته‌های گرافیک، نقاشی، تصویرسازی و چاپ دستی فعالیت داشت و در دانشگاه تهران و هنرستان هنرهای زیبا هم تدریس می‌کرد. از جوادی پور به‌عنوان یکی از نخستین پایه‌گذاران جنبش نقاشی نوگرای ایران تجلیل شده است و به همین سبب از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان عالی دریافت کرد. آثار این هنرمند در برخی موزه‌های ایران و آمریکا نگهداری می‌شوند. وی نمایشگاه‌های متعددی با حسین کاظمی، احمد اسفندیاری، مهدی ویشکایی و هوشنگ آجودانی برگزار کرد.

محمود جوادی‌پور یکشنبه پنجم آذرماه ۱۳۹۱ در آلمان درگذشت. پیکر جوادی‌پور، با حضور هنرمندان، مسئولان فرهنگی و هنری و پیشکسوتان عرصه هنر از موزه هنرهای معاصر در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد.

سالروز درگذشت محسن هشترودی

هشترودی (زاده بیست‌ودوم دی‌ماه ۱۲۸۶ تبریز -- درگذشت سیزدهم شهریور ۱۳۵۵ تهران) اندیشمند، شاعر و ریاضیدان است.

وی فرزند اسماعیل مجتهد، از مشاوران شیخ محمد خیابانی، از فعالان نهضت مشروطه بود. تحصیلات دبستانی را در زادگاهش گذراند و برای ادامه تحصیل به دارالفنون رفت. چند سالی در تهران به تحصیل پزشکی گذراند، تا در سال ۱۳۰۴ به‌عنوان دانشجوی بورسیه دولتی برای تحصیل در رشته ریاضیات به فرانسه اعزام شد.

هشترودی در سال ۱۳۱۴ با درجه کارشناسی در رشته ریاضیات از دانشگاه سوربن فارغ‌التحصیل شد. سپس با سرپرستی پروفسور الی‌کارتان در همان دانشگاه، به پژوهش در زمینه هندسه دیفرانسیل پرداخت و در سال ۱۳۲۶ دکترا در رشته ریاضیات گرفت.

وی پس از بازگشت به ایران به‌عنوان استادیار در دانشکده علوم دانشسرای عالی به‌کار مشغول شد و در سال ۱۳۲۰ کرسی استادی دانشسرای عالی را دریافت کرد. او در سال ۱۳۳۰ به‌مقام ریاست دانشگاه تبریز رسید و در سال ۱۳۳۶ به‌عنوان رئیس دانشکده علوم دانشگاه تهران انتخاب شد.

هشترودی در طول زندگی حرفه‌ای‌اش ارتباط با مجامع علمی بین‌المللی را حفظ کرد و در سال ۱۳۲۹ به‌عنوان نماینده دانشگاه تهران در کنگره بین‌المللی ریاضی‌دانان هاروارد شرکت کرد و در مؤسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه پرینستون و به درخواست ریاست مؤسسه، پروفسور اوپنهایمر به عضویت پذیرفته شد و یک‌ترم پاییزی را نیز به تدریس در دانشگاه هاروارد پرداخت.

وی از طرفداران سرسخت علوم پایه و علاقه‌مند به‌شعر و موسیقی و فلسفه بود و توانایی بیان مطالب علمی به‌زبان ساده داشت. وی به‌عنوان یک متفکر منتقد پیشرو و ریاضیدان نامدار ایرانی، دارای اهمیت نمادین و شخصیتی اثرگذار در جامعه علمی معاصر ایران بود.

دکتر ماکان در کتاب نگرش‌های ایرانی می‌نویسد: روزی که آرمسترانگ به‌عنوان نخستین انسان پای بر کره ماه گذاشت، پروفسور هشترودی در گفت‌وگویی رادیویی اظهار کرد که بشر می‌توانست یک قرن زودتر به‌ماه دست یابد، اگر کتابخانه فارس و تیسفون را به آتش نمی‌کشیدند یا به‌دجله نمی‌ریختند.

پروفسور هشترودی در ۶۸ سالگی درگذشت و در گورستان بقاییه تبریز به‌خاک سپرده شد.

(۱۳ شهریور ۱۴۰۱ - ۰۹:۴۷)