11
دوشنبه, نوامبر
دوشنبه, ۲۱ آبان ۱۴۰۳

اَنارَك، بخش و شهری در شهرستان نائین استان اصفهان.  بخش انارك

این بخش و بخشهای «خوروبیابانک» و «مركزی»، ۳ بخش شهرستان نائین در خاوراستان اصفهانند ( فرهنگ روستایی، ۲۵، نقشه). بخش انارك مشتمل بر یك شهر به همین نام و دهستانی به نام چوپانان است ( سازمان تقسیمات ... ، ۱۲). این بخش از شمال با استان سمنان، از جنوب با استان یزد، از غرب و جنوب غربی با بخشهای مركزی شهرستان اردستان و نائین هم مرز است و در شرق به بخش خور و بیابانک محدود است ( فرهنگ روستایی، همانجا؛ آمارنامه ... ، «ح»). 
بخش انارك در حاشیۀ جنوب باختری كویر مركزی ایران واقع است (نقشۀ عملیات). رشته ارتفاعاتی از شمال خاوری به جنوب باختری آن امتداد دارند كه مهم‌ترین آنها در شمال شهر انارك، رشته كوه دره انجیر متشكل از كوههای زاقاب، سرخو، چاه گربه و میله است. بلندترین قلۀ این كوه به نام دره انجیر به ارتفاع ۴۳۸‘۲ متر است (جعفری، ۱/ ۲۵۰؛ نقشۀ عملیات). در شمال این رشته كوه، دشت ریگزار وسیعی قرار گرفته است (همانجا؛ فرهنگ جغرافیایی ایران، ۱۰/ ۲۷). در جنوب شهر انارك، كوه انبار با حداكثر ۷۲۷‘۱ متر ارتفاع قرار گرفته است (جعفری، ۱/ ۸۱). در جنوب خاوری آن نیز، كوه بند معراجی با حداكثر ۶۱۶‘۱ متر ارتفاع، مرز طبیعی انارك و جندق را به وجود آورده است (همو، ۱/ ۱۱۷؛ فرهنگ جغرافیایی ایران، همانجا). 
از لحاظ زمین‌شناسی، در شمال انارك شیستهای دگرگون شده‌ای دیده می‌شود كه سن دگرگونی آن را همزمان با سیمرین پیشین می‌دانند. پیش‌تر این دگرگونی را به دورۀ پركامبرین نسبت می‌دادند (درویش‌زاده، ۱۱۷). انارك به لحاظ دارا بودن ذخایر معدنی، به ویژه سرب، مس، زغال سنگ، نیكل و انتیمون واجد اهمیت است ( فرهنگ جغرافیایی ایران، همانجا). 
آب و هوای انارك معتدل، متمایل به گرم و خشك است ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها ... ، ۳-۴). متوسط حداقل و حداكثر درجۀ حرارت در ایستگاه انارك در یك دورۀ ۳۳ ساله (۱۳۳۳-۱۳۶۶ ش/ ۱۹۵۴-۱۹۸۷ م) به ترتیب °۱/ ۱۳ و °۵/ ۲۳ سانتی‌گراد و حداقل و حداكثر مطلق آن °۱۳- و °۴۳ سانتی‌گراد گزارش شده است. میانگین بارندگی سالانۀ آنجا نیز در همین مدت ۳/ ۹۷ میلی‌متر بوده است (نک‍ : داده‌های هواشناسی). 
بخش انارك فاقد رودخانۀ دائمی است و پوشش گیاهی آن مشتمل بر درختان گز و تاغ و مراتع ضعیفی است كه در برخی فصول سال مورد استفادۀ دام قرار می‌گیرد. برخی گیاهان مرتعی آن مانند شاه‌تره و آویشن خواص دارویی دارند ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها، ۴). 
بخش انارك با وجود وسعت بیشتر، نسبت به سایر بخشهای استان اصفهان، روستاهای كمتری را در خود جای داده است. بر مبنای سرشماری ۱۳۶۵ ش، از ۹۶ روستا، ۲۷ روستا مسكونی و ۶۹ روستای دیگر از سكنه خالی شده است (نک‍ : فرهنگ روستایی، ۲۵، نقشه، نیز ۵۳). برپایۀ همان آمار ۰۶۸‘۲ نفر (۵۳۶ خانوار) در بخش انارك سكنى داشتند كه حدود یك ششم جمعیت ساكن در هر یك از بخشهای دیگر شهرستان نائین است (نک‍ : همان، ۷۱). جمعیت انارك بیشتر متشكل از افرادی است كه به جست‌و‌جوی كار در معادن به آنجا روی آورده‌اند ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها، همانجا). 
بهره‌برداری از معادن مس انارك دارای سابقه‌ای طولانی است و احتمالاً به پیش از دورۀ اسلامی باز می‌گردد. استخراج معدن به شیوۀ كهن «دنبال رگه رفتن» تا دوران اخیر رواج داشته، و از ۱۳۱۴ ش/ ۱۹۳۵ م به بعد به تدریج شیوه‌های جدید جایگزین آن شده است (نک‍ : ولف، 14-17). برخی معادن شناخته شدۀ انارك اینهاست: معادن مس تال مِسی و مِس كَنی واقع در دامنۀ كوه دره انجیر، ۳ معدن سرب مابین شاه كوه و كوه میرزا، معادن سرب چاه خربزه و نخلك، معادن آهن خالوحیدر و بته علم و معدن منگنز واقع در دامنۀ كوه باباخالد ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها، ۳؛ كیهان، ۲/ ۴۴۲). 
به سبب نامساعد بودن شرایط طبیعی، زراعت در انارك محدود به كشت مقدار كمی گندم و جو است. محصول انار و پستۀ باغهای آن نیز اندك است ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها، ۴). صنایع دستی انارك شامل بافت قالی و قالیچه است كه اغلب با طرح نائین و نقشه‌های افشان، ترنجی و بته‌ای بافته می‌شود (همانجا). 
در ۱۳۶۵ ش، از ۶۵۰‘۱ نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر انارك، ۱۳۵‘۱ نفر با سواد بوده‌اند. شمار مردان با سواد را ۶۴۹ و زنان با سواد را ۴۸۶ نفر نوشته‌اند. انارك دو دبستان، یك مدرسۀ راهنمایی، یك دبیرستان و یك كتابخانۀ عمومی داشته است ( فرهنگ روستایی، ۹۴، ۱۹۵). انارك دارای گویش ویژه‌ای به نام گویش اناركی است كه ارتباط نزدیكی با گویش نائین دارد و از گویشهای منطقۀمركزی است ( ایرانیكا، II/ 2). اهالی بخش انارك، شیعۀ ۱۲ امامی هستند ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها، ۳). 

شهر انارك

انارك تنها شهر شهرستان نائین است كه در ۷۵ كیلومتری شمال خاوری نایین واقع است (همان، ۴). انارك در °۵۳ و ´۴۱ طول جغرافیایی و °۳۳ و ´۱۸ عرض جغرافیایی، در ارتفاع ۴۷۰‘۱ متری از سطح دریا قرار دارد (پاپلی، ۷۰). این شهر كه در دامنۀ جنوب خاوری كوه دره انجیر واقع شده، دارای موقعیت طبیعی مناسبی نسبت به نقاط همجوار است ( در رهگذر ... ، ۱۵۸). از این رو، در سده‌های گذشته مورد توجه كاروانیان و استراحتگاه آنان بوده است (بلاغی، ۳۲؛ آذر یغمایی، ۲۲۴). راه مهم كاروان رو اصفهان به مشهد، از اصفهان از راه انارك به جندق، خور، طبس، بشرویه، فردوس و دیگر نقاط خراسان كشیده شده است (گنجی، «نواحی ... »، ۱/ ۸۶-۸۷). كاروانیانی كه از مناطق جنوبی كویر چون اردكان، نائین، زواره و اردستان رهسپار مناطق شمالی شاهرود، سمنان و دامغان از راه كویر بودند، از انارك می‌گذشتند (آذر یغمایی، همانجا؛ نک‍ : كرزن، 248, 266). 
در ۳۵۰ سال گذشته و با برقراری امنیت در راههای این نواحی توسط شاه عباس اول، انارك مورد توجه قرار گرفت. در این باره داستانهایی بر سر زبانهاست (آذریغمایی، ۲۲۴-۲۲۷). اما ناامنی در راههای انارك و پیرامون آن همچنان تا سدۀ قبل ادامه داشت ( كتاب آبی، ۹۳۱، ۹۳۹). با بروز شورش نایبیان در ۱۲۸۸ ق/ ۱۸۷۱ م به سركردگی نایب حسین (حسین كاشی) كلانتر طایفۀ بیرانوندی كاشان، برضد حكومت ناصرالدین شاه قاجار، در بخشهای وسیعی از حاشیۀ شمالی، غربی و جنوبی منطقۀ كویر (خسروی، ۱۳)، درگیریهایی در این نواحی به وقوع پیوست و به انارك نیز در ۱۲۸۹ ش/ ۱۹۱۰ م، حمله شد ( كتاب آبی، ۹۱۰). پس از آن واقعه ساكنان انارك آنجا را ترك گفتند و گروهی به شاهرود مهاجرت كردند و در محله‌ای كه بعداً به محلۀ اناركیها شهرت یافت، سكنى گزیدند. بدین‌سان، تا اواخر دورۀ قاجاریه، جمعیت انارك رو به كاهش نهاد. پس از انقراض قاجاریه، از معادن انارك بار دیگر بهره‌برداری شد، ولی به سبب پیش آمد شهریور ۱۳۲۰ و بازگشت گروهی از متخصصان آلمانی و كاهش شمار كارگران، بهره‌برداری از معادن متوقف ماند (بلاغی، همانجا). 
در آغاز سدۀ كنونی، شمار ساكنان انارك ۴۰۰ خانوار بود (كیهان، همانجا). از آن زمان تا سرشماری عمومی ۱۳۶۵ش، جمعیت انارك با تغییر اندكی به ۱۰۳‘۲ نفر (۵۳۵ خانوار) افزایش یافته است كه ۰۵۵‘۱ نفر مرد و ۰۴۸‘۱ نفر زن بوده‌اند. در طبقه‌بندی شاغلان شهر انارك در گروههای عمدۀ فعالیت، جمعیت شاغل ۱۰ ساله و بالاتر به ترتیب در گروههای عمدۀ صنعت، كشاورزی و دامپروری و ساختمان اشتغال داشته‌اند. همچنین از ۸۲۵‘۱ نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر، ۶/ ۷۴٪ با سواد بوده‌اند كه این نسبت در میان مردان ۶/ ۸۵٪ و در بین زنان ۲/ ۶۳٪ بوده است ( سرشماری ... ، ۱۸). 

مآخذ

آذریغمایی، محمود، «انارك»، یغما، تهران، ۱۳۵۶ ش، س ۳۰، شم‍ ۴؛ آمارنامۀ استان اصفهان (۱۳۷۳ ش)، سازمان برنامه و بودجۀ استان اصفهان، تهران، ۱۳۷۵ ش؛ بلاغی، عبدالحجت، «فرهنگ تاریخ نائین»، همراه تاریخ نائین، تهران، ۱۳۶۹ ش؛ پاپلی یزدی، محمد حسین، فرهنگ آبادیها و مكانهای مذهبی كشور، مشهد، ۱۳۶۷ش؛ جعفری، عباس، كوهها و كوه‌نامۀ ایران، تهران، ۱۳۶۸ش؛ خسروی، محمدرضا، طغیان نایبیان در جریان انقلاب مشروطیت ایران، به كوشش علی دهباشی، تهران، ۱۳۶۸ ش؛ داده‌های هواشناسی، انارك، سازمان هواشناسی ایران؛ در رهگذر كویر، تهران، ۱۳۵۳ ش؛ درویش‌زاده، علی، زمین‌شناسی ایران، تهران، ۱۳۷۰ش؛ سازمان تقسیمات كشوری جمهوری اسلامی ایران، وزارت كشور، تهران، ۱۳۷۶ ش؛ سرشماری عمومی نفوس و مسكن (۱۳۶۵ش)، نتایج تفصیلی، شهرستان نائین، مركز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۷ ش؛ فرهنگ جغرافیایی آبادیهای كشور (انارك ـ فرخی)، ادارۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، ۱۳۶۴ش، ج ۶۱-۶۲؛ فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان دهم، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، ۱۳۳۲ش؛ فرهنگ روستایی (۱۳۶۵ ش)، مركز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۹ ش؛ كتاب آبی، به كوشش احمد بشیری، تهران، ۱۳۶۳ ش؛ كیهان، مسعود، جغرافیای مفصل ایران، تهران، ۱۳۱۱ش؛ گنجی، محمدحسن و دیگران، «نواحی و مناطق ایران»، ایرانشهر، كمیسیون ملی یونسكو، تهران، ۱۳۴۲ ش/ ۱۹۶۳ م، شم‍ ۲۲؛ نقشۀ عملیات مشترك (زمینی)، سازمان جغرافیایی كشور، تهران، ۱۳۵۳ ش، گ ۱۲- ۳۹؛ نیز: 

Curzon, G. N., Persia and the Persian Question, London, 1892; Iranica; Wulff, H. E., The Traditional Crafts of Persia, Cambridge, 1975. 


(دائرة المعارف بزرگ اسلامی) نویسنده (ها) : مژگان نظامی
آخرین بروز رسانی : سه شنبه 20 خرداد 1399 تاریخچه مقاله

آشنایی با کویر سیاه کوه یزدکویر سیاه کوه یکی از کویرهای زیبا و از جمله نواحی بکر و دنج می باشد که اغلب برای افرادی که خواهان آرامش هستند, انتخابی مناسب به شمار می آید. اگر قرعه انتخابی سفر شما نیز به نام این کویر افتاده است, دوربین عکاسی و … با خود همراه داشته و خودتان را برای یکی از بهترین خاطره سازی ها آماده کنید.

در فاصله ی ۴۰ کیلومتری و در سمت شمالی شهر اردکان و در فاصله ۲۰ کیلومتری و در سمت جنوبی شهر انارک کویری واقع شده است که بخش مهم آن در اصفهان (توابع بخش انارک) جای گرفته است. معدن چاه پلنگ اردکان در مجاورت کویر سیاه کوه و برخی معدن های دیگر در مجاورت این کویر واقع گردیده است. شاید با شنیدن این مطلب گمان کنید که از دیدنی های استان اصفهان است؛ اما جالب است بگوییم که از دیدنی های استان یزد بوده که شکل این کویر مانند هلال ماه است. در ادامه بیشتر با این کویر آشنا خواهید شد.

آشنایی با کویر سیاه کوه یزد

این کویر یا همان عقدا با شکلی مانند هلال ماه درون فرورفتگی پراکنده ای در نزدیکی ۲ کویر زردین و اردستان واقع گردیده که از دیدنی های استان یزد محسوب می شود. در کنار آن پوششی از سنگهای آهکی و آذرین وجود دارد. در انحنای درونی شکل هلالی این کویر؛ «سیاه کوه» با بلندی «۲۰۵۰» جاخوش کرده است که از طرف شمال به به بلندی های انارک، از طرف جنوب به کوه نمک و گریگونف از طرف غربی به ۲ بیابان نوگنبد و نابین منتهی می شود. متوسط بلندی این کویر از سطح آب های آزاد تقریبا ۹۶۱ متر می شود.

در پیرامون این کویر سرزمین های بلندی قرار دارد که به همین علت سیلاب های سطحی به طرف آن حرکت می نمایند که به خاطر شور بودن خاک اراضی پیرامون، نمک آنها بعد از بخار شدن درون این حوضچه باقی می ماند. مخروط های آبرفتی گسترده ای در ادامه جنوب غربی بر روی این کویر گسترش یافته اند. ۲ رودخانه ی اصلی آن از حد جنوب غربی کویر از ته شمالی و جنوبی به درون کویر می ریزند، جریان هایی سیلابی هم از طرف جنوب شرقی یزد به داخل کویر نامبرده راه پیدا می کند.

 

در بخش جنوبی این کویر و در مرز زمین های نمک زار و باد کرده، مردابی قرار دارد که اغلب سطح رس این کویر دارای ناصافی و آماسیده می باشد که دلیل آن زیاد بودن نمک موجود و شوری بسیار، همچنین زیاد بودن میزان آب زیرزمینی در آن می باشد. در ادامه ی قسمت غربی این کویر روزنه و فرورفتگی هایی وجود دارد که به دلیل کم شدن سطح زمین ایجاد گردیده اند. برخی از آن ها به شکل تخم مرغی است و درازای آن نزدیک به ۱ متر می شود. از نظر پهنا ۶۰ سانتیمتر و از نظر ژرفا ۱۵ سانتی متر می باشد.

امکانات توریستی

در این مکان کمپ کویری «ریگ زرین» استقرار دارد که دارای تجهیزات مناسبی برای اقامت و تفریح است. از جمله تفریحات موجود در این منطقه می توان به سوارکاری، سافاری، موتورسواری، شتر سواری و توقفگاه پرورش اسب، با پاراگلایدر به پرواز درآمدن در وسط این کویر اشاره نمود. کمپ نامبرده اقامتگاه و واحدهای کویری، مزرعه محصولات طبیعی، یک آشپزخانه مجزا برای پختن خوراکی های فست فودی همچون پیتزا دارد که صدای ساز نوزانده ها نیز معمولا در میان این کمپ شنیده می شود. همچنین یک سالن سینما با تجهیزات بالا را برای هرچه بهتر خاطره سازی ایجاد نموده اند.

بعد از دیدن این کویر جهت اقامت می توانید به اقامتگاه بومگردی «ناروسینه» واقع در شهر «انارک» دز باستانی آبادی «اسماعیلان» بروید. در این مکان ۱۰ اتاق، ۳ سرویس بهداشتی و حمام دارای اشتراک وجود دارد. در صورت تمایل به سفارش و خوردن غذای خوش طعم جداگانه باید مبلغی جداگانه غیر را پرداخت نمایید. 

پوشش گیاهی و جانوری

سیاه کوه مثل دیگر کوه ها پوشش گیاهی خیلی کمی دارد که در کناره ی آن درخت های گز مشهود می باشد. از مشخصه های خیلی خوب پوشش گیاهی این کویر رشد گیاهانی دارویی مانند کاکوتی، خارشتر، تره تیزک، اسفنتاج وحشی است که دارای فواید بسیاری می باشد. موقع دیدن از این کویر پرنده هایی همچون کبک، کبوتر، عقاب، تیهو و کبوتر چاهی در حالی که در آسمان پرواز می کنند، مشهود می باشد. از دیگر جانورانی که در این منطقه سکونت دارند؛ می توان به گرگ، روباه، کفتار، روباه و بزمچه، مار، مارمولک، عقرب اشاره نمود.

 

 

بهترین زمان سفر به کویر

اغلب بادهای تقریبا سختی در این کویر وزش دارد که چه در فصل زمستان و چه در فصل تابستان در شبانه روز با افت و خیز دمایی زیادی روبرو می باشد. دما در طی سال دستکم میان – ۲۰ تا + ۴۶ درجه سانتیگراد متغیر است. در طول سال ماه های تیر و مرداد بیشترین دما و ماه های دی و بهمن کمترین دما را دارند. قسمت شمالی کویر سیاه کوه در ماه مرداد که بیشترین دما را دارند، باز هم دارای رطوبت و قسمت جنوبی در انتهای ماه خرداد و در ابتدای ماه شهریور دوباره دارای رطوبت می شوند.

و اما زمان مناسب سفر به این کویر را می توان فصل پاییز دانست. که تاکید می کنیم از سفر در ماه های تیر، مرداد (بیشترین دما را دارند) پرهیز کنید.

دیدنی های کویر

در فاصله ۴۰ کیلومتری این کویر، پارک ملی انجیر واقع شده که در صورت تمایل پس از بازدید از این کویر، می توانید از آن نیز دیدن کنید. آبادی خاص و زیبایی به اسم «خرانق» با بسیاری از سازه های باستانی، آبادی عقدا، معبد زرتشتی ها یا پیر سبز چک چک، کاریز جهانی زارج و شهر زیبای اردکان و تعدادی سایر دیدنی ها در مجاورت کویر نامبرده واقع شده اند که قابل بازدید هستند. همچنین شهرستان نابین می تواند یکی دیگر از جاذبه های دیدنی اطراف به حساب آید.

با وجود این همه جذابیت و شگفتی، در صورتی که انتخاب شما سفر به این کویر و بازدید از دیدنی های آن است لازم است به اراضی پیرامون کویر حواستان باشد, چرا که خیلی باتلاقی می باشند. اما بازدید از این کویر برای افرادی که طبیعت گردی در نواحی دست نخورده و خلوت را دوست دارند؛ انتخابی عالی به شمار می آید.
(1400/11/10 10:32 - کد خبر: 114552)



انارک نیوز - امروز، باید کلاه خود را قاضی نموده ببینیم چرا درباره ما گفته اند "انارکی، یکیش کمه، دوتاش زیاده!" و چطور شده، ما که عموماً باهوش و درس خوانده، معدنکار، حسابدار، مهندس و پزشک هستیم کارمان به اینجا رسید. ناباورانه این جمله کوتاه آنقدر تکرار شده که رفته رفته حکم شناسنامه ما را پیدا کرده. باید با عقل و انصاف به رفتار خودمان بیندیشیدم تا ببینیم برای زدودن این عنوان، خیر و صلاح ما در چیست؟

ریشه آن به این مشکل برمی گردد که دو نفر با هم همبسته و موافق نیستند و نمی شوند و از کثرت این دوری و تنهایی است که به آب باریکه راضی و هر روز بی چیزتر از دیروز خود شده اند و بنای اذیت و آزار همدیگر را گذاشته اند. نه تنها در عملکرد، همدرد نیستند بلکه با هم همبستگی هم ندارند. هم زبانانی هستند که در عمل، درد مشترک ندارند و نمود آن در چندین شورا دیده شده است.

در آغاز همیشه برایم سوال بود که چرا انارک منطقه محروم است و از این محرومیت همواره بایستی رنج ببرد؟

انارکی در مقام مدیریت بسیار محتاط و بدگمان است و برخی که کم و بیش به نان و نوایی رسیده اند، منافع شهر خود را فدای منافع خود نموده اند. نفع و سود خود را بر نفع و سود جامعه مقدم می دارد و ابداً مخالفتی با غیرخودی ندارد. در مقابل غریبه نرم و در مقابل همشهری، خشن و بی پروا است. در غریبه پرستی آن چنان امتحان داده که بهتر از این امتحان نبود. از ترس اینکه مبادا به وضعیت او لطمه ای وارد آید خودش قبلاً عنوان باشرافت نوکر بی اجر و بی مواجب را می خرد و برای خرابی دیگری از بستن هیچ دروغی و دوختن هیچ پاپوشی خودداری نمی نماید. حرف هایش همه سست است و ادعاهایش جمله بی اساس است و پا در هوا. در فن ماست مالی مهارت عجیبی پیدا کرده است. تنها در موقع متوجه شدن دیگران ممکن است از روش سر به تاق کوبیدن منحرف شود و آن هنگام است که برای حفظ ظاهر به ظاهرسازی پرداخته و به قول خودش کار را فیصله می دهد.

اعتماد که پایه و اساس زندگی اجتماعی است رخت بربسته است. وقتی کسی از دیگری ایمنی نداشته باشد حقیقتاً وحشتناک است اما وقتی آدم در خانه خودش امنیت نداشته باشد پس کجا می تواند زندگی کند. هنگامی که یکی شروع به کار نماید دیگری پا به رکاب گزارش می فرستد غمگین می شوم نه برای اینکه سنگ انداخته است بلکه به خاطر اینکه می بینم یکی دیگر از ستونهای اخلاق هم دارد فرو می ریزد. نمونه اش برخورد زننده ی دو مرغداری خیلی کوچک (با بوي بد فضولات مرغ، مشكل زيست محيطي، بیماریزا و عامل  افزایش پشه) یکی در جوار و دیگری دورتر از کارخانه صنعتی نوپا بود که سرمایه گذار سیلیس، عطایش را به لقایش بخشید.

بایستی آب پاکی روی دست اش ریخته شود تا ارزش احترام به حقوق خودی و عدم قناعت به درآمد اندک و پرهیز از تنگ نظری در وی جا بیفتد. باید بپذیریم کار بزرگ و گروهی بهتر از کار کوچک و وقت پرکن است. تا فرهنگ تنگ نظری و قناعت به آب باریکه ترک نشود و راه برای ورود سرمایه هموار نشود نبایستی انتظار بهترشدن اوضاع و افزایش جمعیت جوانان که موتور محرکه و پیشران جامعه هستند را داشت. تا خود پا پیش نگذاریم و پیش قدم نشویم دیگری از جایش برپا نخواهد خاست. با هم افزایی است که صدای مان شنیده و دیده می شویم. بی شک اگر همبستگی عملی داشته باشیم بلافاصله وکیل و فرماندار و ... توجه شان به ما جلب می شود تا کاری کنند.

باید دعا کنیم که در سایه خردورزی و روشنایی انداختن به خانه سست بنیان آنان، روزگار ما رفته رفته چنان تغییر یافته و دگرگون گردد که آنانی که ما را با این صفت یاد کرده اند با احترام و تمجید سخن برانند و بگویند "انارکی هرچه بیشتر، بهتر".

 

«پنبه‌دونه و ماه‌توتوهای شبِ برفی» اثری است دلکش از مریا یزدانی با تصویرگری جذاب غزل فتح‌اللهی. معرفی کوتاهی از این کتاب کودک در پی آمده است.
 کاری که ماه‌توتو می‌کند
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ در یک شب برفی و سرد، یک بچه خرگوش به نام پنبه‌دونه گم شده. همه نگران هستند اما هرچه خرگوش‌ها بیش‌تر می‌گردند، کم‌تر پیدا می‌کنند. ناگزیر و مستأصل، تنها کاری که از دست‌شان برمی‌آید، دعاکردن و امیدواربودن است؛ و همین امید، پنبه‌دونه را نجات می‌دهد. امید چراغی می‌شود در دست ماه‌توتوها و پنبه‌دونه را پیدا می‌کنند به خانواده‌اش خبر می‌دهند.
 
کتاب «پنبه‌دونه و ماه‌توتوهای شبِ برفی» این چنین داستانی را از امید و رستگاری به زبان کودکانه برای گروه سنی نوخوان (بالای هفت سال) روایت می‌کند.

روایتی خوب در کنار نام‌های جذاب خرگوش‌ها - مانند باباداناهو، کلاه‌کاجی، پسر چابک، کفش‌برفی، مامادودو- کودک را به رغم تلخی فضای داستان تا آخر با کتاب همراه می‌کند و مفاهیم مورد نظر خود را تا حد درک کودک پایین می‌آورد.

 
این کتاب را مریا یزدانی نوشته؛ نویسنده‌ای که گرچه شغل اصلی‌اش ارتوپدی‌ست و با استخوان‌های سخت بیماران سروکار دارد؛ اما آن‌چنان کودکی‌اش را از شهر انارک اصفهان و از میان قصه‌های مادربزرگش در خود حفظ کرده که هنوز و هنوز کودکانه آثاری کودکانه می‌نویسد. او که متولد ۱۳۵۶ است، توانسته چندین اثر موفق برای کودک و نوجوان بنویسد و برگزیده‌ی آهوی نقره‌ای جایزه‌ ادبی کومش باشد. ماما آش پخت، جادوی ستارگان، ترانه‌های توکانا، پرپره‌کدو و رویای تمشکی از دیگر آثار او هستند.
 
تصویرگری کتاب اگر بالاتر از متن نباشد، قطعا از آن کمتر هم نیست. این کار را غزل‌ فتح‌اللهی با تکنیک مداد رنگی انجام داده است. تصاویر فوق‌العاده و پرجزییات با پرداخت دقیق و ماهرانه و استفاده‌ی درست از بافت مقوا در جهت فضاسازی، قاب‌های استادانه‌ای را پدید آورده که البته از فتح‌اللهی جز این توقع نمی‌رود؛ تصویرگر جوانی که تا کنون به افتخارات بسیاری نایل شده: برنده‌ی مسابقه‌ی تصویرگری کتاب کودک سنگاپور، دیپلم افتخار مسابقه‌ی تصویرگری گاو اکراین، نامزد نهایی مسابقه‌ی تصویرگری بولونیا، منتخب شرکت در مسابقه‌ی تصویرگری براتیسلاوا و ... .
در کنار این، صفحه‌آرایی خوب ملیحه بشنوایی و ویراستاری دقیق مرضیه نوروزی نیز کار را تکمیل کرده است که نشان می‌دهد مانلی منوچهری به عنوان ناظر هنری و سمیرا فرجی به‌عنوان مدیر هنری، کارشان را به نحو احسن انجام داده‌اند.
 
در صفحه‌ی سیزدهم چنین می‌خوانیم:
«در تاریکی صدای زمزمه‌ی ملایمی می‌آمد، صدای دور و صدایی شبیه زنگوله! ماه‌توتوها آرام و چرخ‌زنان جلو می‌آمدند و سرود می‌خواندند. صدای نرم زنگوله‌هایشان جینگ جینگ در باد می‌پیچید.
ماه‌توتوها گاهی می‌ایستادند و از لابه‌لای شاخه‌ها و بالای درخت‌ها توپک‌های درشت و ریز جمع می‌کردند. صدای آوازشان شنیده می‌شد:
جنگل توی زمستون
خواب بهار می‌بینه
دونه‌ی سرد برفی
خواب آبشار می‌بینه
ما توتوهای ماهیم
شب مهتاب تو راهیم
کلاه‌مون فانوسه
کفش‌هامون از آبنوسه...»
 
«پنبه‌دونه و ماه‌توتوهای شبِ برفی» در ۲۴ صفحه‌ی مصور تمام‌رنگی با کاغذ گلاسه و جلد سلفون براق و صحافی مفتول، در ۲۵۰۰ نسخه در واژه‌پرداز اندیشه چاپ و توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با قیمت ۱۳۰۰۰ تومان در سال ۱۳۹۹ روانه‌ی بازار نشر شده است.
 (کد مطلب : ۳۰۸۵۷۷)
 

مقالات دیگر...