شهر را علمی مدیریت کنیم

توسعه یک مفهوم کیفی و همه‌جانبه بر پایه سه رکن اقتصاد، محیط‌ زیست و محل سکونت است. شهر یا محل سکونت سومین رکن از حلقه توسعه شناخته می‌شود و بالاترین میزان اثرگذاری بر انسان به عنوان محور توسعه را دارد. شهر به تنهایی خود یک مفهوم گسترده را شامل می‌شود که ارتباطات انسانی، فرهنگ، هنر، سیاست، اقتصاد، محیط‌زیست و دانش را به خوبی در خود می‌گنجاند. این یعنی شهر، منطقه، محله و به طور کلی محل سکونت یک شهروند مهم‌ترین بخش از زندگی وی را تشکیل می‌دهد و اگر رکن سوم توسعه یعنی شهر به خوبی مدیریت نشود نه تنها توسعه تحقق نمی‌یابد بلکه با افول شاخص کیفیت زندگی، انسان به عنوان محور توسعه دچار از هم گسیختگی و پریشان حالی خواهد شد. تردیدی نیست که چنین مفاهیم گسترده و مهمی بدون برخورداری مدیران شهری از دانش و تخصص‌های کاربردی قابل اجرا نخواهد بود و بنابراین باید شهر را علمی مدیریت کنیم.
طراحی و معماری شهری: شهر اصفهان به نصف جهان شهرت دارد که این شهرت را مدیون مدیریت صفویه و مدیر نخبه‌ای همچون شیخ بهایی است. اصفهان در دوره‌ای که مدرن‌ترین شهرهای کنونی جهان حرفی برای گفتن در عرصه گردشگری نداشته‌اند با رویکرد علمی طراحی شده است. طراحی خارق العاده و جامع میدان شاه یا نقش‌جهان نمونه‌ای حیرت‌انگیز  از طراحی علمی و مبتنی بر نیاز بشر به شمار می‌رود. این میدان قرن‌ها پیش یک سیتی سنتر بزرگ و جامع را به شهر اصفهان تقدیم کرده است. پس از دوران صفوی و باوجود رشد دانشگاه‌ها و حضور مدیرانی با مدرک دکترا در پست شهرداری و شورای شهر، همچنان شهروندان حتی شاهد ساخت و راه‌اندازی یک خیابان و یا پل استاندارد در شهر اصفهان نبوده‌اند. در این شهر حتی یک خیابان مسطح که آب باران در آن انباشت نشود وجود ندارد. کدام‌یک از خیابان‌های حتی تازه‌ساخت شهر اصفهان با استانداردهای عمرانی، محیط زیستی، طراحی و استانداردسازی برای عبور و مرور دوچرخه و عبور و مرور افراد معلول و با عرض مناسب طراحی‌شده‌اند؟ این یک فاجعه است که چهار دهه پس از انقلاب و با وجود ادعای بی‌شمار مدیران شهری تحصیل‌کرده حتی یک خیابان استاندارد و مدرن در اصفهان وجود ندارد. ترافیک اصفهان از رشد تعداد اتومبیل‌ها نیست بلکه از بی‌تدبیری در طراحی اصولی و تخصصی اتوبان‌ها و خیابان‌های سطح شهر، طراحی نادرست و رشد ناچیز حمل و نقل عمومی و کمبود پارکینگ در نقاط مختلف شهر ناشی می‌شود.
محیط‌زیست و سلامت شهری: اینجا اصفهان است و سلامت شهروند را با اتوبوس سلامت تضمین می‌کنند! کسی نیست از اعضای شورای شهر و مدیران شهری جویا شود که برای یافتن سرویس بهداشتی در سطح شهر به عنوان حداقل نیاز بهداشتی شهروندان چقدر باید جستجو کرد؟ چرا سرویس‌های بهداشتی موجود تا این اندازه کثیف و غیربهداشتی هستند؟ شهری که حتی یکی از پارک‌ها و فضاهای سبزش نیمکت و تجهیزات ارگونومیک و استاندارد ندارد؛ شهرگردی موش‌ها و گربه‌ها در کنار شهروندان به امری عادی تبدیل شده است و کم‌کم این حیوانات هم به عنوان جمعیت شهری سرشماری نفوس و مسکن می‌شوند. شهری که برای یافتن یک سطل زباله در خیابان‌هایش باید کیلومترها زباله را در جیب خودت حمل کنی اما اگر شهروندی کیسه زباله‌اش را در زمان نامناسب و یا مکان نامناسب بیرون بیاورد چند روز بعد تصویر خود را در شهرداری منطقه باید مشاهده کند و مورد اهانت و جریمه قرار بگیرد. تجهیز شهر به سطل‌های زباله مناسب و امکانات بهداشتی حداقلی آنچنان هم کار پیچیده‌ای نیست اما شهردار اصفهان دوست دارد با دوچرخه، سلامتی را به شهر بازگرداند! دوچرخه‌ای که محلی برای عبور و مرور آن در خیابان‌ها طراحی نشده است.
برنامه محوری مدیران شهری: مدیریت مقاطع مختلفی دارد یک روز ساخت، روزی راه‌اندازی، روزی برندسازی و روزگاری دیگر توسعه و در هر دوره نیز توازن و تناسب در مدیریت جامع باید رعایت شود. مدیران با توجه به نیاز هر دوره و توانمندی‌هایی که از آن برخوردار هستند انتخاب می‌شوند اما در ایران برنامه‌ای وجود ندارد که با توجه به برنامه، مدیر منصوب شود. چهار دوره از شورای شهر به اتمام رسیده است اما همچنان شورای شهر محل استخدام افراد بیکار، بی تخصص و یا چهره‌های رانت طلب و جاه طلب است که به جرات می‌توان گفت از مدیریت علمی شهر هیچ نمی‌دانند. شورای شهر باید مرکز تحقیق و پژوهش‌های شهری و برنامه‌ریز مدیریت شهری باشد و مطابق با برنامه تدوین شده شهردار انتخاب کند اما از شورای شهری که حقوق‌بگیر شهرداری است چگونه باید انتظار مدیریت علمی داشت؟!
کسی مدعی نیست که اعضای شورای شهر و یا شهردار اصفهان کاری نکرده‌اند اتفاقاً بسیار کار کرده‌اند اما کار درست و مبتنی بر اصول علمی در کجا انجام شده است؟ شهر نیازمند انجام کار درست است و برای دستیابی به این هدف باید به کسانی فرصت ورود به شورای شهر را داد که قادر به طراحی و تدوین علمی پروژه‌های شهری باشند. شورای شهر جای مشاور املاکی، هنرمند، استاد فرسوده دانشگاه، کارمند ناتوان شهرداری و سیاستمدار بازنشسته نیست باید کار را به نخبگان عرصه اقتصاد، مدیریت، فرهنگ و محیط زیست شهرمان بسپاریم. حال این شما و این رکن سوم توسعه که مجریان آن را شما انتخاب می‌کنید و تردید نداشته باشید شورای شهر سهم بیشتری حتی از رئیس‌جمهور در کیفیت زندگی و آینده شما دارد.
[ جمعه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ ] [ 12:8 ] [ سینا ایرانپور انارکی ] کاندیدای انتخابات پنجمین دوره شورای شهر اصفهان (کارشناس ارشد مدیریت اجرایی- روزنامه‌نگار اقتصادی)