خواص درخشان سنگ‌های ایرانی در زمین‌شناسی پزشکی

زمین‌شناسی پزشکی ، مطالعه اثرات طبیعی زمین و عوارض فیزیکی و شیمیایی آن، مانند میزان رطوبت، دما، ترکیب شیمیایی و دیگر عوامل روی موجودات زنده اعم از انسان، حیوان و گیاه است. در زمین‌شناسی علوم مختلف شامل ژئوشیمی، ژئوفیزیک، تکتونیک، فسیل‌شناسی و... به بررسی چگونگی حذف عوارض زمینی می‌پردازند و در پزشکی نیز شاخه‌های مختلف اپیدمیولوژی، پاتولوژی، شاخه‌های مختلف پزشکی داخلی و پزشکی جغرافیایی و... وجود دارند.با توجه به این که عوارض بومی و محیطی تاثیر به‌سزایی در انحراف از سلامت اقوام مختلف دارد و شاید درصد این احتمال بالغ بر ۶۵درصد نسبت به عوامل دیگر باشد بررسی تفاوت‌های جغرافیایی و زمین‌شناسی در هر منطقه به شناخت بیشتر امراض مختلف کمک می‌کند. این دانش بین ۲رشته‌ای که دیگر شاخه‌های علوم چون بیولوژی و شیمی، فیزیک، آمار و احتمالات، کشاورزی، آب و هواشناسی را در برمی‌گیرد و بررسی و تفحص در هر شاخه از آن دنیای وسیعی از اجزای به هم پیوسته و مرتبط را به ما می‌نمایاند که با کشف چگونگی ارتباط این اجزا به ماهیت کلی هدف زمین‌شناسی پزشکی - که همان شناخت عوارض زمین و انحراف از سلامت است - بپردازیم در این علم، بنیاد اصلی بر بررسی ژئوشیمی گذارده شده است.
این علم با توزیع و مهاجرت عناصر در جهان سروکار دارد و ترکیب شیمیایی هر منطقه را از ابعاد مختلف شامل ژئوشیمی زیست محیطی ، ژئوشیمی میکروبی، ژئوشیمی آلی - معدنی و نهایتا ژئوشیمی پزشکی مورد بررسی قرار می‌دهد و با تعیین کمیت‌های عناصر مختلف زمین و از سوی دیگر قوانین کنترل‌کننده آن در هر منطقه مرتبط و با توجه به دانش و تجهیزات آزمایشگاهی دقیق در حد اندازه گیری بسیار حساس (PPm,PPb) قدرت تجزیه و تحلیل داده‌ها و پردازش آنها را دارد تا بتوانیم نسبت به ایجاد ارتباط با دیگر علوم مختلف از علم ژئوشیمی استفاده کنیم. همه عناصر زمین از طریق چرخه آب، خاک و هوا وارد بدن انسان می‌شود و در درازمدت، تاثیر خود را برجای می‌گذارد و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. وجود کمربندهای بیماری‌های مختلف که گاه در یک قاره قابل پیگیری هستند مثل کمربند بیماری گواتر، برخی سرطان‌ها، سل، تالاسمی و... نشانگر تعمق در مسائل محیطی و تاثیرات آن برسلامت موجودات زنده است...
در علم زمین‌شناسی کانی‌ها بر اساس ضوابط زیر نامگذاری می‌شوند:
 نام عده زیادی از کانی‌ها در واقع اسم محلی است که اولین بار در آنجا پیدا شده‌اند و به انتهای آن پسوند «ایت» اضافه شده است؛مثلا «ایلمنیت» از نام کوه‌های ایلمن واقع در اورال، «تیرولیت» از تیرول که محلی در کشور اتریش است، «تالمنیت» از معدن تالمن واقع در انارک ایران گرفته شده است.
نام بعضی از کانی‌ها از اصطلاحات خاص بعضی کشورها گرفته شده است؛مثلا «سافیر» از اصطلاحات محلی هندوستان می‌باشد. نام عده‌ای دیگر از کانی‌ها از رنگ آنها در زبان یونانی گرفته شده است؛مثلا «هماتیت» به معنی قرمز خونی، «آزوریت» به معنی آبی رنگ است.
بعضی از کانی‌ها نام خود را از خواص ویژه‌ای که دارند گرفته اند؛مثلا «دیستن» در زبان یونانی به معنی دارای دو درجه سختی است که این کانی نیز چنین خاصیتی دارد.
نام بعضی از کانی‌ها مربوط به عناصر موجود در آنهاست؛ مثلا «نیکلین» دارای نیکل و کوپریت دارای مس است.
و اما جالب است بدانید بعضی از کانی‌ها از اسم محققینی که آنها را برای اولین بار یافته‌اند مشتق شده است.
مثلا «براگیت» به نام کاشف ان «براگ» و بیرونیت به نام یابنده آن (ابوریحان بیرونی) نامگذاری شده‌اند.
کانی‌هایی که نخستین بار در ایران کشف شده برخی به افتخار دانشمندان ایرانی و برخی از نام مناطقی که در آن کشف شده اند،گرفته شده،مانند: کانی بیرونیت (ابوریحان بیرونی)، کانی آویسینیت (ابن سینا)،کانی تالمسیت(تالمسی‌دهی در بخش انارک ایران)، کانی خونیت (خونی نام معدنی در 50 کیلومتری شمال شرقی بخش انارک)، کانی ایرانیت(به رسم مهمان نوازی ایرانیان)، کانی انارکیت (برگرفته از بخش انارک ایران)، کانی خادمیت (نام رئیس‌وقت سازمان زمین‌شناسی ایران مهندس نصرالله خادم).
(کیهان - کد خبر: ۱۰۹۲۹۸ - ۳۱ تير ۱۳۹۶ - ۱۸:۳۳)