اتفاقی عجيب محيط زیستی در حاشيه روز جهانی یوزپلنگ

رونمايی از آماری خوشايند که پشت ميز رقم خورده نه در واقعيت!
در ده سال گذشته سازمان ملل دو ميليون دلار بودجه برای حفاظت از یوزپلنگ آسيایی تخصيص داد و افزایش آن جزو برنامه های آینده سازمان ملل است. اکنون عدد و رقم دقيقی مشخص نيست٬ ولی در حال مذاکره برای تعيين دقيق آن هستيم. مراسم روز جهانی یوزپلنگ امسال یک اتفاق شگفت انگيز بزرگ داشت؛ اتفاقی که ظاهرا یوزها رقم زده اند٬ ولی احتمالا خودشان هم از رقم زدن آن بی اطلاعند!
ابتدا: خبر مسرت بخشی که سال هاست انتظار شنيدنش را داریم به گزارش «تابناک»٬ روز گذشته٬ در حاشيه روز جهانی یوزپلنگ خبری منتشر شد که سال هاست انتظار شنيدنش را می کشيم؛ خبری که تا پيش از برگزاری مراسم ویژه این روز هم کسی درباره آن نشنيده بود و از این روی٬ بيان آن موجب تعجب دوستداران محيط زیست و حيات وحشت ایران شد. ماجرا از این قرار بود که معاون رئيس جمهوری و رئيس سازمان حفاظت محيط زیست٬ ضمن اشاره به افزایش جرایم ضرر و زیان یوزپلنگ آسيایی٬ از حضور 18 توله جدید یوزپلنگ خبر داد؛ خبری که حکایت از نتيجه بخش بودن اقدامات صورت گرفته برای نجات این گونه بی نظير از خطر انقراض دارد٬ زیرا نتایج سرشماری جمعيت این گونه در سالهای گذشته نشان میداد جمعيت یوز ایرانی به کمتر از 50 قلاده رسيده و متاسفانه رو به زوال است.
معصومه ابتکار در تشریح این خبر گفت: یک سوم از مناطق حفاظت شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محيط زیست٬ زیستگاه یوزپلنگ است و مهمترین تلاش ما حفاظت از این زیستگاه در سراسر کشور است. با نصب دوربين های تله ای در این زیستگاه ها٬ از ابتدای سال جاری تا کنون 18 توله مشاهده شد که نتيجه تلاش جمعی سازمان محيط زیست٬ پروژه حفاظت از یوزپلنگ٬ محيط بانان٬ جوامع محلی٬ کارشناسان٬ متخصصان و سازمان ملل است...
دیده بان محيط زیست و حيات وحش ایران ضمن مردود خواندن آمار مشاهده 18 توله یوز٬ می نویسد: از ابتدای سال جاری تاکنون تنها از چهار توله یوزپلنگ آن هم فقط در پناهگاه حيات وحش مياندشت مشاهده و تصویربرداری شده و تصویربرداری از ۱۸ توله یوز به هيچ عنوان صحت ندارد. در ادامه این گزارش آمده: به اعتقاد همه کارشناسان و محيط بانان٬ در سایر زیستگاههای یوزپلنگ در کشور در استان های یزد٬ اصفهان٬ کرمان٬ خراسان جنوبی و رضوی بيش از سه سال است که هيچ مورد مستندی از زادآوری یوزپلنگ به ثبت نرسيده و حتی یک تصویر از توله یوزپلنگ یا یوزپلنگ ماده در این زیستگاه ها وجود ندارد. بدین ترتيب مشخص میشود که نه تنها خبر خوش ابلاغ شده در همایش روز جهانی یوزپلنگ ریشه در واقعيت ندارد٬ بلکه مستندات ثبت شده از دوربين های تله ای٬ حکایت از آن دارد که شمار یوزهای ماده که زادآوری این گونه را عهده دار هستند٬ به شدت کاهش یافته و مشاهده شان به اتفاقی نادر تبدیل شده است؛ مستنداتی که معنای آن هر چه باشد٬ وارونه شدن روند انقراض این گونه ارزشمند نيست!
ادامه: مستنداتی که نگرانی هایمان را تشدید میکند نگرانی ها در این خصوص زمانی اوج می گيرد که نگاهی دقيق تر به مستندات مرتبط با زادآوری و تداوم نسل باقی مانده خانواده بزرگ یوزپلنگ های آسيایی٬ یعنی یوز ایرانی بيندازیم و بررسی نمایيم که منظور رئيس سازمان حفاظت محيط زیست کشورمان از زیستگاه های یوز ایرانی کدام مناطق است و در هر منطقه چه وضعيتی به ثبت رسيده. دیده بان محيط زیست و حيات وحش ایران در این خصوص این گونه گزارش میدهد: زیستگاه هایی که بيش از سه سال است هيچ موردی از زادآوری یوزپلنگ (حضور یوز ماده و توله) در آنها به ثبت نرسيده است: پناهگاه حيات وحش دره انجير – منطقه حفاظت شده کوه بافق – پارک ملی و منطقه حفاظت شده سياه کوه اردکان – منطقه شکار ممنوع آریز بافق ­ منطقه حفاظت شده کالمند – پناهگاه حيات وحش عباس آباد نایين – پناهگاه حيات وحش نایبندان طبس ­ پناهگاه حيات وحش دربند راور – پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر ...
واقعيت به شکلی عجيب در این خصوص قلب شده و در اقدامی غيرقابل قبول٬ آمارهای مخدوش جای واقعيت های بسيار تلخ را گرفته است. اما چگونه چنين اتفاق زشتی رقم خورده و چه شده که اطلاعاتی کذب٬ جای واقعياتی که میتوانند آخرین هشدارها در این خصوص باشند را گرفته است؟ برای پاسخ به این پرسش بد نيست که از همایش روز گذشته شروع کنيم و به سراغ سخنان یکی از مهمانان این همایش برویم که ابهامات فراوانی در بطن آن نهفته است؛ سخنان نماینده مقيم سازمان ملل در تهران در این همایش که حکایت از توجه شدید نهاد متبوعش به تداوم نسل یوز ایرانی و اختصاص بودجه ای از جانب سازمان ملل به این موضوع دارد.
گری لویيس در این باره گفت: امروز علاوه بر اینکه به مناسبت روز جهانی حفاظت از یوزپلنگ گرد هم آمده ایم٬ 12 سال همکاری مشترک سازمان ملل و سازمان محيط زیست را در راستای حفاظت از یوز نيز جشن میگيریم؛ در خلال این سال ها٬ سازمان ملل به کمک سازمان حفاظت محيط زیست آمد و برای تهيه دوربين های تله ای در زیستگاه یوزها کمک کرد. به طوری که امروزه روند انقراض این گربه سان ارزشمند معکوس شده است. وی افزود: همچنان نيز فرصت داریم تا از یوزها و زیستگاه های آنها محافظت کنيم٬ حفظ یوز در برنامه سازمان ملل است و سازمان ملل از هر کمکی که دولت ایران بخواهد٬ دریغ نمی کند؛ در 10 سال گذشته سازمان ملل دو ميليون دلار بودجه برای حفاظت از یوزپلنگ آسيایی تخصيص داد و افزایش آن جزو برنامه های آینده سازمان ملل است. اکنون عدد و رقم دقيقی مشخص نيست اما در حال مذاکره برای تعيين دقيق آن هستيم.
با این حساب می توان فهميد که آمار منتشره از مشاهده 18 قلاده توله یوز٬ نه اشتباهی سهوی٬ که آماری ارائه شده به سازمان است؛ آماری که با توجه به بودجه اختصاص داده شده توسط این سازمان به حفاظت از یوز و افزایش آن در آینده (که لویيس به صراحت به آن اشاره کرده) ابهامات فراوانی پدید می آورد و جا دارد که هرچه سریع تر با توضيحات دقيق و کامل مسئولان سازمان محيط زیست٬ شفاف سازی شود٬ چون سایه شوم آن٬ وضعيت حفاظت از جمعيت بسيار کوچک بازماندگان یوز آسيایی را بسيار تيره و تار کرده است!
(آذر ۱۶:تاریخ ۵۵۲۶۷۵ :خبر کد)